Breytenbach se Verlies: ‘n verhaal in spreekwoorde

Abstract

Breyten Breytenbach se “Verlies” (in Katastrofes) is effens langer as “Die boenk” uit dieselfde bundel, op die oog af effens meer verhalend as laasgenoemde maar nogtans ’n kompakte, moeilik deurdringbare vertelling. Sy kompaktheid lê gedeeltelik daarin dat die verhaal grootliks saamgestel is uit spreekwoorde of ander vaste uitdrukkings. Deurdat dit uit spreekwoorde saamgestel is, is dit ’n weinig deskriptiewe verhaal. “Door het aanhalen van een kort gezegde kan men vaak een lange redenering uitwinnen”, sê Van Dale in sy Handwoordenboek der Nederlandse taal van die gesegde — en dit is presies wat gebeur in “Verlies”: ’n aantal kort gesegdes wen in hierdie verhaal lang beskrywings uit, en sekerlik skakel dit alle redenering uit — dit gee aan die verhaal ’n maksimale direktheid.